Broeder Dieleman aan het woord

Broeder Dieleman, is broeder je echte voornaam?
Mijn volledige naam is Anthonij Pieter Dieleman vernoemd naar respectievelijk mijn opa en mijn vader. Mijn opa werd Toon genoemd wat ook wel een mooie naam is voor een muzikant.


Waar kom je vandaan? Wie was je vader, wie was je moeder?
Mijn vader komt van Schapenbout, mijn moeder van Spui. Dat ligt beiden in het Land van Axel, Zeeuws Vlaanderen. Ik ben geboren in Axel en heb daar tot mijn 25ste gewoond, toen ben ik naar Middelburg verhuisd.

Zijn die Zeeuwse roots ook belangrijk voor je werk?
Ik werk met wat ik in me heb en tegenkom in mijn omgeving. Op mijn eindrapport van de lagere school stond: "houdt van geschiedenis". Je draagt de verhalen, gewoontes en zelfs moraal van al je voorouders in je mee en ik duik graag die verhalen in. Voor mij is het logisch dat een muzikant/kunstenaar werkt vanuit wie je bent en waar je vandaan komt. Zodra je inzoomt op de verhalen uit je omgeving blijken ze universeler te zijn dan je denkt. Menselijkheid is eerder een belangrijk thema dan “Zeeuws”. Welke verhalen je vertelt en hoe je dat doet is belangrijk. “Zeeuws” als zodanig bestaat nog helemaal niet zo lang en is vooral een marketing idee. Ik vind het mooi om personen uit de geschiedenis te naar boven te halen die niet zo voor de hand liggen en hun verhaal te vertellen. Zoals Jane Pape, de vermeende heks van Spui. Ze bestond alleen in de verhalen die door Johan de Vries  uit Terneuzen zijn opgetekend maar ik heb haar uiteindelijk ook echt in het Zeeuws archief en de krantenbank gevonden. Ze heeft echt geleefd en echt een winkeltje gehad op Spui, vlakbij waar mijn moeder veel later opgroeide. 

Dat verhalen vertellen is wel iets waar je bekend om begint te staan. Op je albums zijn gesprekken te horen, en bij je concerten vertel je ook veel. Is dit ook waarom je de theaters in gaat het in het nieuwe jaar?
Het is niet mijn eerste theatertour. Ik heb net een theatertour achter de rug in België met Frans Grapperhaus en Wannes Cappelle (het Zesde Metaal) en daar heb ik erg van genoten. In de werkplaats die ik heb in Middelburg geef ik ook regelmatig kleine voorstellingen waarin ik verhalen vertel aan de hand van voorwerpen, geluiden en natuurlijk liedjes. Het is een vierdimensionale vertelling over een reeks onderwerpen uit mijn directe omgeving. Al snel blijkt dat al deze verhalen connecties hebben over de hele wereld en vrijwel altijd universeel zijn voor alle mensen. Dat is een mooie opzet geweest richting deze theatertour.

Ik wandel graag door het landschap, en in het landschap daar liggen de verhalen voor het oprapen. Dat doe ik dan ook zodat ik ze door kan vertellen: In voorwerpen die ik vind en geluiden die ik opneem, maar ook zoals mensen dat al eeuwen doen: door te vertellen en te zingen. 

Dus een voorwerp dat je vindt, kan een verhaal hebben, en zo een lied worden?
Het landschap zelf is één groot verhaal: elke dijk en elke bocht in de weg heeft een reden en vertelt een verhaal. De Ronde Putten, Poonhaven, Reuzenhoek, Zoute Spui; het zijn stuk voor stuk namen die iets vertellen van de geschiedenis van dit stukje Zeeuws Vlaanderen.

Ik verzamel die verhalen en wek ze tot leven in vertellingen en liedjes. Als een alternatief Zeeuws archief vol voorwerpen, boeken, geluiden en natuurlijk liedjes. Zo zal er deze theatertour zowel oud als ook nieuw werk voorbijkomen.

Is het iets wat je altijd nog wilde doen, in theaters optreden?
In principe wil ik spelen in alle mooie plekken, met goede akoestiek, lekker eten en drinken, met fijne bandleden en een publiek dat zichzelf durft te geven.

Je zing in het je eigen dialect, maar hebt altijd door heel Nederland opgetreden. Merk je dat je je buiten je eigen provincie meer verstaanbaar moet maken?
Nee, eigenlijk niet. Van Vlaanderen tot Groningen kunnen mensen er wel mee overweg. Ik geloof in diversiteit en ook in de diversiteit van de Nederlandse taal, dat is een rijkdom om te vieren niet om ons door te laten beperken. Ik merk dat mensen die er voor open staan het goed kunnen verstaan.