Een interview met De Verleiders

Zoals altijd leggen De Verleiders met hun voorstellingen de vinger op humoristische wijze op de zere plek. Dit keer een kijkje in de (nabije) toekomst in Door de bank genomen: 10 jaar later. Met hun wervelende mix van korte lezingen, scènes, interactie met de zaal, grappen én ernst weten De Verleiders al jaren een groot publiek te boeien. Nu er een nieuw betaalmiddel aan komt, is het tijd voor een vervolg op hun theaterhit Door de bank genomen.

De Verleiders staan erom bekend dat ze de macht in de bestuurskamers op een ludieke manier aan de kaak stellen. Geen typisch toneelonderwerp misschien, maar de voorstellingen bleken stuk voor stuk een hit. Ook nu weer duikt schrijver, acteur en Verleider van het eerste uur George van Houts met liefde in de wereld van het geld. Het interesseert hem extra sinds hij in 2014 de voorstelling Door de bank genomen maakte met De Verleiders. Van Houts: “Die voorstelling ging over ons geldstelsel. We lieten zien dat banken geld maken uit…niets! Door geld aan ons uit te lenen. We lieten zien hoe dat in de praktijk werkte met een strandtenthouder, gespeeld door Pierre Bokma, die alles kwijtraakte wat hij bezat. Commerciële partijen beslissen zo over ons geld, dat wisten veel mensen niet.”

We springen tien jaar vooruit, waar gaat deze voorstelling over?

Van Houts: “Er is een verschil tussen privaat geld, dat bij de banken zit, en publiek geld. Dat leggen we nu ook uit. Publiek geld is wat de staat maakt: onze briefjes en munten. Na de Tweede Wereldoorlog was de verhouding tussen privaat en publiek geld gelijk, 50 procent om 50 procent. Maar tegenwoordig, met al het contactloos betalen, is die verhouding 97 om 3 procent. Totaal uit balans! Vanuit de BIS, de Bank for International Settlements, zeg maar de centrale bank der centrale banken, is er een plan gekomen om digitaal publiek geld te ontwikkelen. Dat is de Central Bank Digital Currency (CBDC). En dat opent een waaier aan mogelijkheden om er goede en minder goede dingen mee te doen. Dus moeten we er als burgers bóvenop zitten, want de macht van de commerciële banken is gigantisch.”

Interessant onderwerp, maar ook zeer complex. Hoe maak je daar nou leuk theater van?

Van Houts: “We zoeken de humor op en overdrijven soms schaamteloos. En we passen het Verleiders-principe toe: via korte lezingen brengen we de theorie: wat is het systeem, wat worden de keuzes? Wat zijn de voor- en nadelen van die CBDC? Dan brengen we het in scènes terug tot de menselijke maat. De strandtenthouder, weer gespeeld door Pierre, keert terug. Hij is nu 85 en woont samen met zijn kleindochter. En een belangrijke scène is de presentatie van die digitale ‘munt’ waar opeens een onverwachte mystery guest verschijnt die alles op scherp zet…”

Wie? Wie?

Regisseur Leopold Witte lachend: “Dat kunnen we niet verklappen, maar het is wel spectaculair. We willen met de voorstelling duidelijk maken: jongens, we hebben een keuze. We kunnen die CBDC eerlijk inrichten, zodat er minder ongelijkheid ontstaat. We kunnen een betere wereld ontwerpen.”

Is het dus een hoopvolle voorstelling?

Van Houts: “Het is te makkelijk om overal maar tegen te zijn. Op het toneel werkt een open vertelvorm met humor, zo kun je mensen zelf laten nadenken over de CBDC. En dat willen we bereiken.”
Witte: “Inderdaad, alleen maar tegen iets zijn, is te eenvoudig. Je moet een alternatief bieden.”
Van Houts: “We moeten politieke massa creëren om de mammoettanker bij te sturen. Wie weet lukt dat, net als de vorige keer.”