Resonantiegroep Samir Calixto

Als je van dans houdt, zelf dans beoefent of graag in het theater dansvoorstellingen bezoekt, is het een cadeautje om deel te nemen aan de resonantiegroep van de dansvoorstelling La Noche Eterna.

Dinsdagavond 15 november 2022 was de eerste bijeenkomst in een intieme setting in Odeon. Twaalf geïnteresseerden waren op de uitnodiging van Zwolse theaters en Samir Calixto ingegaan. We kwamen één keer online samen (begin december), maar de rest van de keren in het theater, waarbij Samir, die ondersteunt werd door Stacz, ons op de hoogte hield van de vorderingen van de dansers en het maakproces.

Samir legde uit dat het soms een eenzaam proces is om als choreograaf en regisseur een voorstelling te maken. Hij wilde meer verbinding met zijn publiek door samenwerking en te luisteren. Daarom werd de resonantiegroep samengesteld.

De bijeenkomsten
Het thema La Noche Eterna: de eeuwige nacht, waarbij nacht als metafoor voor het leven staat. Maar ook het mysterie van de nacht, het gevaar, de romantiek, de wisselwerking tussen licht en donker, een rituele reis van het licht, maar ook van de dansers: alles moest zijn plek vinden in de voorstelling die Samir Calixto voor ogen had. In 2019 waren de eerste ideeën er al, maar toen kwam corona en moest er gewacht worden. De naam was in 2020 al een feit. Eind 2022 was het dan zover: het ensemble Black Pencil, bestaand uit vijf muzikanten, en de twee dansers Erika (26, Italiaans) en Quinten (34, Frans) konden aan het werk.

En gewerkt wérd er: we kregen als resonantiegroep een inkijkje in de twee weken Sicilië waar de dansers het grootste deel van hun basis repeteerden. Samir stuurde ons zijn muziek en deelde met ons hoe in een later stadium de gekozen muziek niet bij de dans en de muzikanten paste en hoe ze dit met elkaar oplosten. Hij liet ons zien hoe hij de dansers geblinddoekt liet oefenen om met hun gevoel en ruimte in contact te komen.

Hij stuurde ons een film over rituelen van het dansen. Wat in de westerse wereld neerkomt op ‘controle over je lijf’, maar in andere culturen vaak ‘in verbinding met jezelf’ en zelfs ‘jezelf verliezen’ betekent. Hij vertelde dat hij in zijn opleiding had geleerd dat techniek en emotie uit elkaar liggen, maar in de praktijk  dat het elkaar moet aanvullen. Het bleek evenwicht zoeken: voor de dansers, voor de muzikanten, maar ook voor Samir, die ondertussen met het decor, de belichting en het geluid bezig was.

Als je naar een voorstelling gaat, laat je je meevoeren in een betoverende wereld die door een regisseur of choreograaf in zijn hoofd is ontstaan en die een vorm heeft gekregen, die jij als toeschouwer als eindproduct kan aanschouwen. Dat we nu als resonantiegroep mochten meemaken wát voor een werk er áchter het uiteindelijke resultaat zit, is een cadeautje en maakt de voorstelling des te mooier. Samir deelde met ons hoe hij voor ieder theater het lichtplan moet samenstellen en hoe hij moet samenwerken met lichttechnici, zowel zijn eigen als die van de theaters waar de voorstelling opgevoerd wordt. We kregen uitleg over 2 en 5 KW lampen, over led en halogeenverlichting, over kleuren, hoe verlichting gedimd wordt en wat de voor-  en nadelen van verschillende verlichting zijn. Met al deze factoren moest Samir rekening houden.

In januari kregen we een inkijkje in hoe de eerste repetities van het ensemble en de dansers samen. Dat was een uitdaging voor de muzikanten, die in de voorstelling centraal op het podium staan. Heel anders dan in een traditionele setting, waarbij de dansers het podium hebben en de muzikanten hun eigen plek. Hoewel de dansers al met muziek geoefend hadden, bleek in de praktijk dat delen van de muziek niet ‘pasten’ bij de dans.

Bij La Noche Eterna was eerst de muziek bekend en daarna de choreografie, maar toen dat niet bleek te passen toen er in plaats van met cd’s met de muzikanten geoefend ging worden, moest er met elkaar naar oplossingen gezocht worden. En die werden gevonden. Door samenwerking, aanpassen, proberen en elkaars kennis te gebruiken werd er een vorm gevonden waardoor er een organisch gevormde voorstelling is ontstaan.

Dinsdag 7 februari kwamen we voor de laatste keer  bij elkaar. Dit keer met de dansers, de muzikanten, de geluids- en lichttechnici  in de Dommerholtzaal, waar straks ook de voorstelling te zien is. We  konden zien wat onze bijeenkomsten in de praktijk hebben opgeleverd. We hoorden van de muzikanten en dansers hoe hun ervaringen waren tijdens het hele maakproces, hoe ze de samenwerking ervaarden. Hoe de dansers de muzikanten als baken in het donker ervaren. We kregen een voorproefje van de bijzondere instrumenten te horen en dat de muzikanten ervaren dat de beweging van de dansers bepalend is voor hun muziek.

Muziekensemble Black Pensil
Wat betreft die muziek: zeker geen alledaagse klanken worden er gebruikt: composities uit de 17e eeuw o.a. Sarabande en Lamento, maar ook een compositie van de onlangs overleden Belgische componist Wim Henderickx Sacred Places (2017). Ook de instrumenten zijn niet alledaags: een reuzenpanfluit, bijzondere zelfontworpen en gemaakte bas en contrabas fluiten, een renaissance blokfluit, gong, altviool, accordeon en een uitgebreid pallet aan slagwerk. Dit vormt letterlijk en figuurlijk het middelpunt van de voorstelling.

Kostuums
Hoe de kostuums er uit zien en hoe de voorstelling er op de première gaat uitzien, is ook voor ons nog een verrassing. Samir is daar, samen met Stacz en de mensen van de Zwolse theaters nog druk mee bezig. Het decor is fascinerend en hoewel we als resonantiegroep de voorstelling nog niet hebben gezien, zijn we overtuigd dat het een prachtige reis was, deze ‘reis van de eeuwige nacht’, waar we met veel plezier aan hebben deelgenomen en waar hopelijk veel  theaterbezoekers van gaan genieten. De première van de voorstelling is op donderdag 16 februari in Schouwburg Odeon.

Carin  en Dakar van de Ploeg